رشد و تعالی انسان ها و طیکردن مسیر کمال، نیازی مسلم برای جوامع شمرده می شود. این مهم با طراحی، تدوین و عملیاتی کردن الگوی مناسب محقق خواهد شد. در این میان، یکی از متغیرهای تأثیرگذار کنش های اجتماعی است. از این رو الگوی پیشرفت بر اساس آموزه های قرآنی، با تأکید بر کنش های اجتماعی مورد کاوش قرار گرفت، ابعاد و مختصات کنش و شاخص های آن واکاوی شد. روش تحقیق در این مطالعه کیفی است و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای استقرایی صورت گرفته است . منطبق با کاربرد این روش، گردآوری دادهها از میان آیات مرتبط با الگوی پیشرفت و متغیر کنش اجتماعی انجام شد.
نتیجه مأخوذ از این تحقیق منجر به توسعه مفهومی پیشرفت مبتنی بر متغیر کنش اجتماعی شد و به شش دسته از کنش ها دست یافت؛ کنش های اخلاقی، اجتماعی، حمایتی، اقتصادی، عبادی و ارتباطی.