میزان الحكمة، كتابى است كه با نظمى نوین و ابتكارى و به صورت موضوعى، معارف بلند و سازنده قرآن كریم را در كنار احادیث رسول خدا صلى الله علیه و آله و اهل بیت پاك آن بزرگوار، ارائه مىكند و بدین سان، دستیابى پژوهشگران را به متن آموزههاى اسلامى در زمینههاى مختلف: اعتقادى، اخلاقى، اجتماعى، سیاسى، فرهنگى، تربیتى، تاریخى و ...، آسان مىنماید.
این كتاب، نخستین بار در سال 1362 ش، در ده جلد، منتشر شد و استقبال گسترده و كمنظیر محقّقان جهان اسلام از این كتاب و چاپهاى مكرّر آن، حاكى از نیاز جدّى جهان اسلام به آموزههاى اصیل اسلامى بود. این اتّفاق، نشان دهنده علاقه روزافزون نسل نو به رهنمودهاى سازنده وحى و خاندان رسالت، از یك سو، و بیانگر ناكامى دشمنان اسلام در تلاشهاى همهجانبه خود در جهت منزوى كردن این آیین در افكار عمومى، از سوى دیگر است.
بى شك، این استقبال گسترده از معارف حیاتبخش اسلام، مسئولیت حوزههاى علمیه و پژوهشگران دینى را مضاعف مىنماید و بدین سان، انگیزه این جانب براى تكمیل میزان الحكمة- كه در مقدمه آن، بدان اشاره كرده بودم-، تقویت گردید و به فضل خداوند منّان و عنایت ارواح پاك انبیاى عظام، بویژه خاتم و افضل آنها، و نیز اوصیاى بزرگوار آنان، بویژه خاندان پاك رسول خدا صلى الله علیه و آله، نه تنها طرح تكمیل میزان الحكمة با عنوان دانشنامه میزان الحكمة آغاز شد، بلكه این اقدام مبارك، به تأسیس مؤسّسه علمى- فرهنگى دار الحدیث- كه مشتمل بر پژوهشكده علوم و معارف حدیث و دانشكده علوم حدیث است-، انجامید.
امّا با عنایت به این كه گزیده این كتاب، در مواردى، بویژه در سفرهاى تبلیغى و نیز براى ترجمه به زبانهاى دیگر، كاربرد فراوانى داشت، فاضل گرانقدر جناب آقاى سیّد حمید حسینى، با نظارت محقّق ارجمند آقاى سیّد محمّدكاظم طباطبایى، مسئولیت تلخیص آن را به عهده گرفت كه لازم مىدانم از زحمات هر دو بزرگوار، و نیز سایرفضلاى پژوهشكده علوم و معارف حدیث- كه در آمادهسازى آن، همكارى داشتهاند-، صمیمانه تشكّر كنم.
گفتنى است كه ترجمه این كتاب به زبانهاى مختلف، ایجاب مىكرد كه متن تهیّه شده، مورد بازنگرى قرار گیرد. این اقدام نیز با نظارت اینجانب و همكارى شُمارى از همكاران پژوهشكده، انجام شد و اینك، جدیدترین چاپ این كتاب، با ویرایشى تازه، تقدیم علاقهمندان به آثار پیامبر صلى الله علیه و آله واهل بیت علیهم السلام در سراسر جهان مىگردد؛ لیكن پیش از آن، توجّه خوانندگان عزیز را به دو نكته مهم، جلب مىنمایم:
1. حدیث اهل بیت علیهم السلام، حدیث پیامبر خداست
2 . ادب نقل حدیث