کتاب میرزا اثری از سید مجتبی آقا بزرگ علوی مشهور به بزرگ علوی نویسندهٔ واقعگرا، سیاست مدار چپ گرا، روزنامه نگار نوگرا و استاد زبان فارسی ایرانی است.
او را همراه صادق هدایت و صادق چوبک، پدران داستاننویسی نوین ایرانی میدانند. میرزا مجموعه داستانهای کوتاهیست که بزرگ علوی در طول ۱۵ سال اول زندگی در آلمان نگاشت که شامل شش داستان کوتاه می شود.
سالی نیست که من سفری به خارج نکنم. کجای دنیاست که زیرپا نگذاشته باشم، مثلاً روزنامهنویس هستم. با این کارت تمام درها به روی آدم باز است. هربار که سری به مرکز اروپا میزنم از دوستم دیدن میکنم. ما در قطار مونیخ زالسبورگ با هم آشنا شدیم. در دستش «لطائف الطوائف» بود. فهمیدم که ایرانیست. سر صحبت را با او باز کردم. حالا پانزده سال و بلکه بیشتر از آن تاریخ میگذرد…
خلاصه کتاب میرزا اثر بزرگ علوی
هر کدام از داستانهای کتاب میرزا موضوعی متفاوت دارند و در قصه و شخصیتها به هم مربوط نیستند. اما سبک علوی در داستاننویسی و جهانبینی خاص او در هر قصه مشابه و نزدیک به هم است. داستان اول کتاب که «آب» نام دارد روایت مردی است به نام جعفر که تلاش میکند برای غریبهای که کنار جاده در حال جان کندن است آب بیاورد. «میرزا» داستانی است که نام کتاب از روی آن انتخاب شده است.
این داستان دربارهی مردی به نام میرزا است كه در خارج از کشور به پناهندگان سیاسی کمک میکند تا خانوادهایشان را پیدا کنند. داستان میرزا شرایط زندگی مهاجرانی است که در ظاهر به خواست خود ترک وطن کردهاند، اما میتوان سایهای از تبعید و اجبار را در انتخاب آنها حس کرد. میرزا در این داستان شباهتهای زیادی به خود بزرگ علوی دارد. بزرگ علوی هم بعد از کودتای 28 مرداد در سال 1342 مجبور به ترک ایران شد و به آلمان مهاجرت کرد.