اصول فلسفه و روش رئالیسم، تألیف علامه سید محمد حسین طباطبائى كتابى عظیم و گران سنگ در فلسفه اسلامى است كه با شرح و توضیح هاى متفكرانه استاد شهید مرتضى مطهرى(ره) در پاورقى ها، جاذبه بیشترى یافته است. اما در خودِ این متن و پاورقى، اندیشه هاى ژرف و آراء بكر و بدیعى نهفته است كه براى بسیارى از افراد نیاز به شرح و توضیح بیشترى دارد. از این رو، اثر پیش رو، مى كوشد مواضع مشكل و غامض آن دو عالم بزرگ را با بیانى روان تر تفسیر كند.
در این جلد از موضوع بسیار غامضِ «قوه و فعل» بحث شده است و چون شهید مطهری در این باره با استادش علامة طباطبائی اختلاف نظر داشته، مایل نبوده بر آن مانند سایر جلدها پاورقی بنگارد بلکه یادداشت های پراکنده ای در این باره دارد. لذا دکتر محمد باقر شریعتی با تلاش فراوان توانسته با شرح و توضیحات خود، ابهام ها را بر طرف سازد.